|
gocphoxua
member
ID 55102
08/21/2009
|
Haiku và thơ mùa thu - một thể thơ mới , xin mời góp vui...
Haiku và thơ mùa thu
Phan Nhật Chiêu
Có một thể thơ mà khi để nó lướt qua tâm hồn ta, ta có cảm giác như đang chạm vào thiên nhiên, chạm vào từng mùa... Haiku? Đọc haiku là chạm vào hơi thở của mùa. Là chạm vào hoa đào, đom đóm, lá phong, tuyết trắng ...
Haiku?
Đó là thể thơ nổi tiếng nhất của Nhật Bản và ngắn nhất của thế giới.
Toàn bài chỉ có 17 âm tiết, có thể xếp thành 3 câu (5,7,5), tất nhiên là mỗi câu cực ngắn.
Trong tiếng Nhật, thơ haiku không có vần và thường không có nhan đề.
Đề tài của haiku là thiên nhiên bốn mùa và những khoảnh khắc độc sáng trong đời.
Sức mạnh của thể thơ nhỏ nhắn, mong manh này là cách nó khơi gợi, đánh thức và gây liên tưởng nơi tâm hồn ta.
Cái đẹp của thể thơ nhẹ nhàng đơn sơ này là cách nó nắm bắt tố chất của sự vật trong một vài từ.
Do đó, nó không có chỗ cho những tính từ hoa mỹ phù phiếm.
Nếu nó muốn thể hiện nỗi buồn, nó sẽ không nhắc đến chữ buồn (hay sầu) mà sẽ xếp đặt hình ảnh để gợi lên nỗi niềm ấy. Như:
Trong âm u
Hiên nhà thấm ướt
Mưa thu
(Taigi)
Cho chữ buồn vào bài thơ của Taigi sẽ là thừa. Hình ảnh hiên nhà ướt mưa ấy đã là nỗi buồn rồi, một nỗi buồn sờ được, nếm được và có thể nhìn thấy.
Hầu như mọi bài haiku đều gắn kết với mùa, một mùa nào đó trong năm. Do đó, bài nào cũng có từ "mùa" (gọi là kigo: quý ngữ). Vì sao?
Có mấy lý do khiến cho thơ haiku cứ dùng từ "mùa" là:
1. Thói quen truyền thống của thơ ca Nhật có từ xa xưa, đặc biệt với loại thơ liên ca (renga), thơ do nhiều người cùng làm, nối tiếp nhau.
2. Từ mùa chính là thi pháp của haiku, giúp nó có sức khơi gợi rất cao, vì mùa có không gian và thời gian rất lớn.
3. Bản thân người Nhật quá yêu thiên nhiên, quá yêu sắc màu của những mùa luân chuyển.
Những từ mùa thường gặp:
Xuân: oanh, én, bướm, ếch, đào, mơ, liễu ...
Hạ: chim cu, đom đóm, ve sầu, chuồn chuồn, hoa bìm bìm, sen ...
Thu: ngân hà, trăng, nhạn, quạ, lá phong, cúc, ...
Đông: sương mù, tuyết, cánh đồng héo úa, năm tàn ...
Để sáng tác haiku (hầu như xứ nào cũng có nhà thơ sáng tác theo thể haiku, kể cả Việt Nam có thể nhìn vào vài lời khuyên sau đây của Soichi Furuta:
- Quan sát, khám phá ...
- Mở rộng năm giác quan cũng như kí ức và tưởng tượng, tức cả tâm hồn.
- Thiên nhiên ở quanh ta và ở trong ta.
- Dùng từ mùa khi thích hợp.
- Có sổ tay ghi chép ngay những ý tưởng bất ngờ.
- Đọc nhiều thơ haiku của các nhà thơ bậc thày cũ và mới.
- Tránh dùng từ và hình ảnh sáo mòn.
- Tránh dùng tính từ nếu không thật sự cần thiết.
Thực ra, hầu hết những lời khuyên ấy có thể dành cho mọi thể thơ nói chung. Nhưng với haiku, đấy thật sự là thiết yếu.
Haiku đầy sức sống như nhà thơ lỗi lạc Issa cho thấy:
Trôi xuống dòng sông
Trên cành lá gãy
Ca vang côn trùng.
Hoặc là như nhà thơ họa sĩ Buson:
Đỉnh Yoshino
Nuốt vào mây trắng
Thở ra hoa đào.
(Trích Đi dưới mưa hồng, NXB Văn Nghệ, 2007)
**************************
GPX thử mở màn:
Tia nắng rọi
Sắc dịu dàng hơn
Bởi thu đã tới
Alert webmaster - Báo webmaster bài viết vi phạm nội quy
|
 |
|
hoahong99999
member
REF: 477380
08/21/2009
|
HH vào mở hàng nhà GPX nhé,HH chưa đọc bài hướng dẫn hay gợi ý bên trên đâu,nên không biết làm có đúng luật không...thôi,mai đọc vậy ..hic
Đang ngủ chợt tỉnh
Mắt còn cay xè
Nằm nghe mưa đổ
|
|
|
|
aka47
member
REF: 477388
08/21/2009
|
Cho AK hùn với:
Một mình AK.
Dưới ánh trăng ngà..
Ôi ...buồn xót xa.
hihii.
|
|
|
|
suongkhoicay
member
REF: 477416
08/21/2009
|
suongkhoicay
gặp gocphoxua
có nói cũng thừa
|
|
|
|
langxet12
member
REF: 477418
08/21/2009
|
Trên cây dần rực đỏ
Hối hả Lá phượng rơi
Phủ lối nhỏ
|
|
|
|
annguyen1
member
REF: 477419
08/21/2009
|
Chào GPX,
Rất zui khi được GPX giới thịu thơ Nhật,thấy cũng không có gò bó nhiều về
vận,từ. Cũng góp phần khiến chúng ta "dễ" có thể trở thành nhà thơ,,ít nhất có khán giả người Nhật xem. ! Thôi để mình lìu mạng phang đại 1 câu Hai-Ku nhe.
Hè nóng lại tới
Hoa Phượng rơi..
tôi..lượm ..
Chúc GPX luôn vui vẻ nhé.
|
|
|
|
annguyen1
member
REF: 477420
08/21/2009
|
Mai Đào nở,
Nụ thanh xuân
Lì...xì !!!
|
|
|
|
annguyen1
member
REF: 477422
08/21/2009
|
Lá vàng rơi tơi tả,
Giọt buồn tuôn lả chả,
Lòng ..hối hả !
Em...chả !
Đường trắng xoá highway,
Chiếc xe ngừng lăn bánh,
Tôi lạnh lùng thay bánh
...chán .Honda !!!
thế là đến đây,An làm đủ 4 bài nghe quanh năm !
trong vòng ..5 phút !
có gì nhờ GPX chỉ giúp nhé..Thật đó.
Cẻm ơn trước.
|
|
|
|
gocphoxua
member
REF: 477423
08/21/2009
|
Hi!
Ngày nghỉ GPX mới dựng nhà đã có nhiều khách đến chào mưng, thật vui, GPX cảm tạ hoahong99999, AKA, anh suongkhoicay và bạn langxet12 chúc tất cả cuối tuần vui vui...
Suốt đêm gió thổi
Sáng ra trên cỏ đọng sương rơi
Hay đó là nước mắt tôi?
|
|
|
|
gocphoxua
member
REF: 477425
08/21/2009
|
Trời!
Post xong mới thấy anh annguyen1 vào!
Dạo này anh chê nhà 17 chữ của GPX nhàm chán nên không vào làm GPX mong "...đỏ con mắt bên trái" hihihi
Lá vàng rơi lác đác
Hạ đi anh đã trở về
Tim em thôi não nề.
|
|
|
|
langxet12
member
REF: 477427
08/21/2009
|
Góc phố chiều mưa
Từng giọt rơi tí tách
Tiếng mưa xưa
|
|
|
|
annguyen1
member
REF: 477430
08/21/2009
|
Choi oy,!
anh cũng có lúc bận,chứ không chê thể thơ 17 chữ,hay không có ý làm thơ .
Rảnh đọc bài GPX về thơ Nhật,anh thấy cũng là góp phần tìm hiểu văn hoá nước ngoài như thế nào.,với thể thơ Haiku này.
Chúc GPX cuối tuần vui vẻ nhé.
|
|
|
|
bienhong
member
REF: 477434
08/21/2009
|
Cho bh thử vwới ..
Sóng vỗ ru hời
Gom áng mây vàng
Ru mãi tình ơi !....
|
|
|
|
langxet12
member
REF: 477435
08/21/2009
|
Mưa rơi
Lá rơi đầy ngõ nhỏ
Vỡ vụn bước chân người
|
|
|
|
langxet12
member
REF: 477436
08/21/2009
|
Mây trắng lưng trời
Như họa hình dáng ai
Tan rồi.
|
|
|
|
langxet12
member
REF: 477439
08/21/2009
|
Trăng khuya nhạt màu
Ướt đẫm cánh chim đêm
Bay về đâu.
|
|
|
|
bienhong
member
REF: 477441
08/21/2009
|
Note nhạc dịu dàng
Rơi trên kỷ niệm
Miên mang ..
Thơ Nhật có tí trầm lắng buồn buồn chi lạ
..Chúc gocphoxua và cả nhà vui ..
bh
|
|
|
|
gocphoxua
member
REF: 477470
08/21/2009
|
Tia nắng rọi
Sắc dịu dàng hơn
Bởi thu đã tới
----> giờ chuyển về đúng thể thơ Haikư là 5 - 7 - 5:
Tia nắng vàng chiếu rọi
Sắc nắng bây giờ đã dịu hơn
Bởi mùa thu đã tới
|
|
|
|
gocphoxua
member
REF: 477474
08/21/2009
|
Chào bạn bienhong, cám ơn bạn ghé thăm:
Chiều nay bên phố xưa
Chùm cúc vàng nở bừng bên nắng
Nàng Ngâu sắp tuôn mưa
|
|
|
|
bienhong
member
REF: 477475
08/21/2009
|
Mưa ngâu phố lưa thưa
Nụ hoa hàm tếu vàng mấy độ
Vẫn nhớ mấy cho vừa ..
bh
Chúc gocphoxua weekend vui vẻ,an lành nhiều nha !
:^)
|
|
|
|
gocphoxua
member
REF: 477489
08/21/2009
|
Chào chị bienhong, thơ chị thật hay, cám ơn chị nhiều
bienhong -REF: 477475 -Date:08/21/2009
Mưa ngâu phố lưa thưa
Nụ hoa hàm tếu vàng mấy độ
Vẫn nhớ mấy cho vừa ..
langxet12 -REF: 477439 -Date:08/21/2009
Trăng khuya nhạt màu
Ướt đẫm cánh chim đêm
Bay về đâu.
-------------
Mưa ướt đẫm ánh trăng
Ngâu sụt sùi bên cầu Ô thước
Lại nhớ về năm trước...
|
|
|
|
bienhong
member
REF: 477493
08/21/2009
|
Mưa ướt đẫm ánh trăng
Ngâu sụt sùi bên cầu Ô thước
Lại nhớ về năm trước...
@langxet12
*****************
Dù núi sông cách trở
Ngày tháng qua đi tình còn lại
Ngưu Lang Chức Nữ - chờ ..
Họa lại tí thơ nhen gocphoxua..
Chúc nhỏ vui vui..
thân mến,
bh
|
|
|
|
langxet12
member
REF: 477501
08/21/2009
|
Dù núi sông cách trở
Ngày tháng qua đi tình còn lại
Ngưu Lang Chức Nữ - chờ ..
----------bienhong------------
Đường về xa mấy ngõ
Bước em về kẻ đón người đưa
Bên lề vương nhẫn cỏ.
|
|
|
|
langxet12
member
REF: 477504
08/21/2009
|
Nắng nhạt màu trên lá
Từng cánh chim hối hả tìm nhau
Lá rụng biết về đâu
|
|
|
|
langxet12
member
REF: 477508
08/21/2009
|
Gió nhẹ cánh bèo trôi
Dập dìu chìm nổi cánh mỏng manh
Một chú ếch đang ngồi.
|
|
|
|
bienhong
member
REF: 477511
08/22/2009
|
Gocphoxua và langxet12 ơi ! bh đến thăm thơ của các bạn nè .Thơ
của các bạn thật là hay. Chúc vui nha.
thân mến,
bh
|
1
2
3
Xem tat ca
- Xem Tung trang
|
|
|
Kí hiệu:
:
trang cá nhân :chủ
để đã đăng
:
gởi thư
:
thay đổi bài
:ý kiến |
|
|
