|
anhcongtam
member
REF: 159105
04/21/2007
|
 
ACT xin chúc mừng MATNHUNG đă qua tai nạn khỏi,và cũng luôn cầu chúc cho MATNHUNG được mạnh khoẻ như xưa.và sau xin phép MATNHUNG cho ACT đăng bài viết của Bác Sỹ Nguyễn ư Đức, nói về chứng bịnh của MATNHUNG và cũng là câu hỏi của AKA.mong MATNHUNG đừng buồn nhé.c̣n những bạn khác nếu thấy bài đăng hơi dài.các bạn cứ cho qua đi.
Nguy Cơ gây ra Bệnh Tim Mạch
Câu Chuyện Thầy Lang - Bác sĩ Nguyễn Ư Đức
Thực tội nghiệp cho trái tim nhỏ bé..
Tim chỉ nhỉnh cỡ bàn tay nắm, nặng khoảng 1 lb, nằm khiêm nhường ở góc trái lồng ngực. Tim rất hiền lành, chăm chỉ làm việc. Mỗi ngày tim co bóp cả 100,000 nhịp, bơm ra gần 7500 lít máu để nuôi dưỡng cơ thể. Tim cũng dạt dào những t́nh cảm thương yêu, được mọi người nâng niu ca ngợi...
Vậy mà biết bao nhiêu khó khăn giông tố cứ ŕnh rập, đe dọa làm tan nát một đời tim với bệnh này, tật nọ... Thực vây, bệnh tim mạch là nguyên nhân số một về tử vong tại nhiều các quốc gia trên thế giới. Riêng tại Hoa Kỳ, năm 2004 có trên 60 triệu người bị bệnh tim mạch với rất nhiều thiệt hại nhân mạng.
Bệnh Tim Mạch là bệnh của trái tim và bất cứ một huyết quản nào.
Bệnh gồm có nhiều loại khác nhau như cao huyết áp, bệnh động mạch vành, bệnh các van của tim, tai biến động mạch năo, phong thấp tim, suy tim, bệnh tim bẩm sinh, loạn nhịp tim, ph́nh động-tĩnh mạch, tắc nghẽn động mạch, bệnh động mạch cảnh...
Bệnh của động mạch tim là dạng thông thường nhất. Động mạch này cung cấp máu có nhiều oxygen và dưỡng chất để nuôi các tế bào của trái tim. Nếu v́ một lư do nào đó mà sự lưu thông máu tới tim bị gián đoạn, th́ tim sẽ bị tổn thương và không hoạt động được.
Những rủi ro đưa tới các bệnh Tim Mạch
Trong y khoa, nguy cơ hoặc rủi ro là những yếu tố có thể làm cho cơ thể bị đau yếu suy nhược. Tuy nhiên, có rủi ro không phải là đương nhiên bị bệnh, mà chỉ là “có thể”, nếu ta không t́m cách thay đổi, xa lánh các rủi ro đó.
V́ vậy, khi đi khám bệnh, bác sĩ thường hỏi y sử cá nhân và gia đ́nh người bệnh cũng như nếp sống để xem người đó có thể mắc phải một bệnh. Rồi cùng nhau thảo luận, quyết định các phương thức pḥng ngừa và điều trị thích hợp cho từng trường hợp.
Có nhiều loại rủi ro mà một số ta có thể thay đổi, điều trị và tránh được, một số khác ta đành bó tay. Các rủi ro đó là:
a- Giới tính.
Nói chung th́ nam giới hay bị cơn suy tim hơn là nữ giới. Tuy nhiên, ở tuổi măn kinh th́ tỷ lệ bệnh ở đôi bên sấp sỉ bằng nhau. Lư do được giải thích là tim mạch của quư bà được kích thích tố nữ che trở khi c̣n trong tuổi mầu mỡ, sinh đẻ. Tới tuổi măn kinh, các kích thích tố này giảm xuống rất nhiều.
b- Di truyền.
Bệnh tim mạch thường xẩy ra cho người trong cùng một gia đ́nh. Quan sát cho thấy nếu bố mẹ hoặc anh chi em bị bệnh tim th́ tới tuổi 55, con cái cũng có nhiều nguy cơ mắc bệnh đó.
c- Tuổi tác.
Tới tuổi cao, tim thường yếu đi, vách tim dầy hơn, động mạch cứng lại và khả năng bơm máu của tim ra động mạch trở nên khó khăn. Do đó, cao tuổi là một nguy cơ dẫn tới bệnh tim mạch. Theo thống kê th́ cứ năm người thiệt mạng v́ bệnh tim th́ 4 vị ở tuổi ngoài 65.
Trên đây là ba nguy cơ mà ta đành bó tay chịu đựng, không thay đổi được. C̣n những hoàn cảnh mà ta có thể kiểm soát và tránh được là:
d- Cao huyết áp.
Thành động mạch của người bị cao huyết áp thường cứng và kém co giăn khiến tim phải co bóp mạnh hơn để đưa máu vào huyết quản. Lâu ngày, cơ tim sẽ dầy lên và cứng hơn. Nếu liên tục cố gắng, tim sẽ suy yếu, bệnh hoạn và tăng nguy cơ tai biến động mạch năo, suy nhược thận. Huyết áp lư tưởng là dưới 120/70.
e- Cao cholesterol trong máu
Cholesterol là một loại chất béo có trong thực phẩm như mỡ gà, heo, ḅ hoặc dầu dừa. Gan sản xuất hầu hết cholesterol mà cơ thể cần. Trong cơ thể, cholesterol phân phối ở mọi tế bào và có nhiều công dụng quan trọng. Tuy nhiên khi mức độ cholesterol trong máu lên cao (trên 200mg/100ml máu) th́ nguy cơ bệnh động mạch tim cũng tăng theo. Cholesterol sẽ đóng thành miếng nhỏ ở thành mạch máu đưa tới vữa xơ động mạch, cản trở sự lưu thông của máu Hậu quả là tim sẽ thiếu chất dinh dưỡng, tế bào tim bị hủy hoại và ta có cơn đau tim.
g- Bệnh tiểu đường..
Theo Hội Tim Hoa Kỳ th́ 65% người bị tiểu đường có thể thiệt mạng v́ một bệnh tim mạch nào đó. V́ thế, người bị tiểu đường nhất là loại II cần điều trị đúng đắn để tránh rủi ro này. Người Việt Nam nói riêng, dân Á châu nói chung đều có tỷ lệ mắc bệnh tiểu đường khá cao.
h- Béo ph́.
Béo ph́ được coi như làm tăng cholestetrol, cao huyết áp và là nguy cơ đưa tới bệnh động mạch tim.
i- Hút thuốc lá.
Nghiên cứu cho hay chất nicotine trong thuốc lá làm tăng nhịp tim, tăng huyết áp, giảm dưỡng khí nuôi tim, tăng huyết cục, gây tổn thương cho tế bào ḷng mạch máu, làm chất béo kết tụ trong động mạch... Trái tim phải cố gắng làm việc nhiều hơn để đưa máu đi nuôi cơ thể.
Tất cả các yếu tố đó đều là nguy cơ đưa tới bệnh tim mạch.
k- Không hoạt động cơ thể.
Người không vận động đều có nhiều rủi ro bị cơn đột quỵ tim hơn là người tập luyện cơ thể đều đặn.Vận động cơ thể tăng tiêu dùng năng lượng, giảm cholesterol, đường huyết và có thể làm hạ huyết áp. Vận động cũng tăng sức mạnh của bắp thịt tim và làm mạch máu bền bỉ hơn.
l- Căng thẳng tâm thần.
Rủi ro của stress trong bệnh tim mạch chưa được xác định v́ mỗi người đối phó với căng thẳng theo cách khác nhau. Với người này th́ stress là khó khăn nhưng với người khác cũng cùng stress đó lại là một thách thức mà nếu vượt qua được th́ cảm thấy phấn khởi, vui vẻ.
Tuy nhiên nếu liên tục xẩy ra, stress có thể nâng cao nhịp tim và huyết áp, tim sẽ cần nhiều dưỡng khí hơn. Người đă bị bệnh tim mà liên tục bị stress quấy rầy sẽ hay bị cơn đau thắt ngực (angina pectoris);
Trong khi bị stress, thần kinh tiết ra nhiều kích thích tố, đặc biệt chất adrenaline.
Các hóa chất này làm tăng huyết áp, đưa tới tổn thương thành động mạch mà khi lành, sẽ cứng, cholesterol dễ dàng đóng vào đó. Stress cũng làm tăng chất làm máu đóng cục, làm nghẹt mạch máu và đưa tới cơn đau tim. Ngoài ra, đôi khi người ở trong tâm trạng căng thẳng cũng ăn nhiều (dễ béo ph́), hút thuốc lá và uống rượu nhiều hơn thường lệ.
m- Kích thích tố
Nhiều nghiên cứu cho hay nữ giới ở tuổi măn kinh thường hay bị bệnh tim nhiều hơn v́ kích thích tố estrogen của họ giảm rất nhiều. Estrogen được coi như làm tăng cholesterol lành HDL và giảm cholesterol dữ LDL, do đó bảo vệ trái tim.
n- Rượu.
Uống nhiều và uống lâu năm, rượu có thể đưa tới mập ph́, tăng huyết áp và tăng chất béo triglicerides, với hậu quả là suy tim và tai biến động mạch năo. Uống vừa phải dường như lại có tác dụng tốt cho tim.
Vừa phải là khoảng 60 cc rượu mạnh, 160 cc rượu vang và 360 cc bia, hai lần một ngày. Nữ giới th́ một lần thôi. Nhưng nếu chưa bao giờ uống rượu th́ cũng chẳng nên uống, v́ tác dụng tốt này cũng chưa được mọi khoa học gia đồng ư.
Vậy th́ ta nên làm ǵ để giảm nguy cơ bị bệnh tim mạch?
Thay đổi nếp sống đă được các nhà y khoa học đồng ư là phương thức hữu hiệu để giảm thiểu các nguy cơ dẫn tới bệnh tim mạch.
Sau đây là những điều ta có thể thực hiện:
a- Ngưng hút thuốc lá nếu đang hút v́ người hút thuốc bị cơn suy tim heart attack nhiều gấp đôi người không hút thuốc. Nên cương quyết ngưng tức th́ chứ đừng lần lữa giảm hút dần dần.
b- Kiểm soát mức cholesterol trong máu. Cholesterol cần cho các chức năng của cơ thể, nhưng nếu quá cao th́ lại có hại. Nên cố gắng giữ mức cholestetol dưới 200mg/100ml; cholesterol xấu LDL dưới 130mg/100ml và cholesterol lành HDL trên 40mg/100ml hoặc cao hơn. Để đạt được mục đích này, nên giảm tiêu thụ thực phẩm động vật có nhiều cholesterol và chất béo băo ḥa, ăn nhiều rau và trái cây có chất xơ.
c- Đừng để huyết áp lên quá cao. Cao huyết áp là bệnh rất thường xẩy ra và là nguyên do thứ nhất đưa tới bệnh tim mạch. Giữ huyết áp khoảng 120/70 mmHg bằng chế độ ăn uống hợp lư, vận động cơ thể đều đặn, giảm béo ph́ và nếu cần bằng dược phẩm.
d- Giữ đường huyết ở mức trung b́nh. Đường là nguồn cung cấp năng lượng quan trọng cho cơ thể, nhất là với năo bộ. Nhưng nếu quá cao, đường sẽ gây tổn thương cho nhiều cơ quan bộ phận của cơ thể như là suy thận, hư tim, rối loạn thần kinh ngoại vi, giảm thị giác...
Nên giữ đường huyết ở mức 80 tới 120mg/100ml trước bữa ăn và 100-140mg/100ml buổi tối trước khi đi ngủ.
e- Năng vận động cơ thểgiúp giảm nguy cơ bệnh tim mạch rất nhiều.
Ta chỉ cần đi bộ mỗi ngày khoảng 30 phút, làm mươi ṿng vùng vẫy trong nước quanh hồ bơi hoặc thong thả cùng người bạn đường song hành đạp xe đạp mỗi buổi sáng c̣n hơi sương gió mát. Khiêu vũ cũng là cách vận động cơ thể tốt đối với nhiều người. Nên hỏi ư kiến bác sĩ gia đ́nh trước khi áp dụng chương tŕnh vận động, để tránh “cố quá” mà thành “quá cố”.
g- Dinh dưỡng cân đối, hợp lư vừa đủ cho nhu cầu các hoạt động của cơ thể. Giảm muối, đường; giảm thực phẩm có chất béo băo ḥa, cholesterol, ăn nhiều thực phẩm gốc thực vật. Ta có thể dùng thêm sinh tố, khoáng chất hoặc các chất chống oxy hóa, đặc biệt là đối với quư cụ “tóc bạc da mồi”.
h- Tránh béo ph́ để trái tim nhỏ bé khỏi phải quá sức bơm máu nuôi dưỡng cho tấm thân nặng chừng nửa tạ. Và cố gắng giảm thiểu những quá mức của hỉ nộ ái ố lạc, đố kỵ ghen tương, cường điệu vọng ngữ, những stress, những căng thẳng trong đời sống hàng ngày.
Bằng kinh nghiệm “Đắc nhân tâm” xưa nay :
“Chín bỏ làm mười”,
“Ở đời muôn sự của chung”,
“Gà cùng một mẹ chớ hoài đá nhau”,
“Quảng gánh lo đi và vui sống”
“Cười là mười thang thuốc bổ”....
Và suy gẫm bài kệ của Vạn Hạnh Thiền sư :
Thân như bóng chớp chiều tà
Cỏ Xuân tươi tốt, Thu qua rụng rời
Sá chi suy, thạnh việc đời
Thạnh, suy như hạt sương rơi đầu cành.
(Thích Mật Thể dịch)
Bác sĩ Nguyễn Ư Đức
Thành thật cám ơn MATNHUNG
ACT
|
