|
ototot
member
ID 24772
06/03/2007
|
CÁCH CHẤM CÂU TRONG TIẾNG VIỆT
Ít lâu nay trên diễn đàn này, chúng ta đă có nhiều bài nói về cách sử dụng tiếng Việt sao cho trong sáng. Chúng ta đă quan tâm nhiều đến việc viết tiếng Việt đúng chính tả, trong đó quan trọng không kém là cần thiết phải bỏ dấu, phải biết phân biệt hỏi, ngă, đầu câu và tên riêng viết chữ hoa, v.v...
Riêng về việc bỏ dấu tiếng Việt, ta thấy có nhiều tiến bộ rơ rệt trong thời gian qua. Có thể nói là tuyệt đại đa số những bài đăng trên diễn đàn đếu là tiếng Việt có bỏ dấu.
Tuy nhiên , tôi thấy c̣n một điều quan trọng nưă trong viết văn, mà h́nh như chưa có quan tâm đủ : đó là cách chấm câu. Thực ra, nó cũng là một phần rất quan trọng trong ngữ pháp.
Tôi chưa hề bao giờ được học ngữ pháp tiếng Việt, mà thực ra chỉ học ngữ pháp cuả tiếng nước ngoài. Đó là điều rất đáng tiếc.
Trong ngữ pháp, ví dụ như cuả tiếng Anh, người ta gọi cách chấm câu là “punctuation”.
Theo định nghiă, chấm câu là sử dụng những dấu qui ước trong khi viết, đánh gơ chữ hay in ấn một bài văn để ngăn cách các thành tố cuả câu, cho ư tưởng diễn đạt được rơ nghiă.
Cụ thể, đó là những dấu chấm câu, dấu phẩy, dấu chấm phẩy, hai chấm, dấu than, ba chấm, dấu ngoặc đơn, dấu ngoặc kép, dấu ngoặc, v.v...
Những dấu này, khi viết th́ thường không có vấn đề, nhưng khi đánh gơ, ví dụ như bằng bàn phím máy vi tính, th́ ta c̣n phải để ư đến khoảng trống (space) bắt buộc mỗi khi ta đánh sau các dấu nói trên.
Nói cụ thể, trước các dấu chấm, phẩy, hai chấm, v.v...th́ không có khoảng trống; nhưng sau các dấu đó, bắt buộc phải có khoảng trống.
Tôi làm việc lâu năm trong ngành xuất bản tiếng nước ngoài, th́ quen với lối chấm câu cuả tiếng Anh, tiếng Pháp, nhưng không biết rơ tiếng Việt ḿnh có những đ̣i hỏi như vậy không.(Ví dụ có rất nhiều bài đăng rất hay trên diễn đàn, nhưng cách chấm câu lại rất tuỳ tiện, nghiă là không theo một qui luật nào, khiến cho ư tưởng diễn đạt trở nên khó thâu tóm, khó phân tách..., làm bài văn trở nên kém trong sáng, mất đi nhiều giá trị). Vậy ai biết về luật chấm câu cuả tiếng Việt, xin chỉ giáo.
Thân ái,
Alert webmaster - Báo webmaster bài viết vi phạm nội quy
|
|
Page
1
2
3
4
Xem tat ca
- Xem Tung trang
|
 |
|
ladieubongg
member
REF: 176976
06/10/2007
|
hi hi! Bác OT. có vẻ mất kiên nhẫn và hơi...cáu rùi!
Cám ơn Guest đă giải thích cho Ladieubong cách dùng của 'chia sẻ' và 'chia xẻ'.
|
|
|
|
ototot
member
REF: 177014
06/10/2007
|
ladieubongg, ototot không cáu đâu! ototot là dân "Hà nội chánh gốc" mà! "Cơm chiên" ngon hơn "cơm rang", "cá rán" làm sao ngon bằng "cá chiên"! "Pháo bông" ở Hà nội ngày xưa gọi là "pháo thăng thiên", "gạch bông" Hà nội trước gọi là "đá hoa"; hai thứ sau này rất quen thuộc ở miền Nam với lối sống trù phú, nhờ miền Nam nước Việt này luôn luôn được "thiên nhiên ưu đăi" từ lâu rồi! Măi sau này, "pháo hoa" và "gạch hoa" mới được ... "nhập cảng" từ Sài g̣n vào Hà nội! Đây là sự thực lịch sử!
Thân ái,
Tôi đánh chữ nhỏ, v́ không muốn làm loăng chủ đề đang bàn!
Thân ái,
|
|
|
|
ladieubongg
member
REF: 177021
06/10/2007
|
Hi hi! Vậy mà tưởng bác OT. chỉ muốn nói nhỏ với LDB thôi!
Bác à, LDB cũng thích cơm chiên, cá chiên và kem ly. Hic hic!
|
|
|
|
ototot
member
REF: 177029
06/10/2007
|
Gởi LDB:
Hôm nay cuối tuần, ngồi buồn, và phá lệ, nên "chít chát" một chút về Sài g̣n và Hà nội, và cảm thấy "tội lỗi", chỉ dám đánh chữ nhỏ thôi!
Trong thú ăn chơi thanh lịch, người Việt ḿnh thường nhâm nhi ly cà phê, bên cạnh điếu thuốc thơm...
Sài g̣n th́ có "cà phê phin" (phiên âm tiếng Pháp, chữ "filtre" là cái lọc bằng kim khí, "gác" lên cái "ly" cho cà phê chảy xuống từng giọt, đặc sánh và thơm phức.
Trong khi đó, giới b́nh dân bảo pha cà phê như thế là "phí cuả zời", phải bỏ cà phê vào một khăn tay, túm lại rồi đem nấu, cho bao nhiêu chất đen tan ra nước hết.
Cà phê pha như vậy, được gọi là "cà phê bít tất" theo tiếng Hà nội!
C̣n "cà phê phin" là pha với "cái nồi ngồi trên cái cốc" như tôi nghe được người ta mô tả cà phê Sài g̣n, khi tôi trở về Hà nội để thăm lại nơi "chôn zau cắt zốn" vào năm 1980!
Thân ái,
|
|
|
|
ladieubongg
member
REF: 177036
06/10/2007
|
Bác OT. ui! Sao lại có sự trùng hợp ngẫu nhiên thích thú như thế này?! Hi hi bây giờ là đúng 7h37 sáng thứ Hai bên Úc. LDB đang pha cafe phin theo kiểu này đó bác! Một trong những điều mà ldb thích nhất mỗi khi về thăm VN là uống cafe (mặc dù không nghiền cafe). Lần cuối cùng ldb về là tháng Ba vừa rồi. Lần này khi trở lại Úc ldb có mang theo đủ 'đồ nghề' ( cafe và 'cái nồi ngồi trên cái cốc'hihi). Thế là từ đó đến giờ, sáng nào ldb cũng có một ly cafe VN, nhất là vào những sáng rảnh rỗi; vừa nghe nhạc hay đọc báo vừa nh́n từng giọt cafe nhỏ xuống, thú vị vô cùng!
Bác Ot. à, chít chát về những chuyện như thế này của VN th́ có ǵ là 'tội lỗi', hay nói một cách khác là 'phản động' đâu cà?
|
|
|
|
anhcongtam
member
REF: 177085
06/10/2007
|
Kính chào Bác OTTO
Cháu đọc bài sau này của bác, thấy bác than phiền về vấn đề góp ư không đúng đề bài của bác đăng, và cháu cũng đă đọc lại những bài góp ư của nhiều bạn, trong đó có cả cháu nữa. Nhưng cháu thấy cũng đâu có việc ǵ gọi la trầm trọng để đến nỗi bác phải than phiền, mặc dù những bài góp ư có đi sai ngoài vấn đề bài viết của bác đăng, nhưng chung quy cũng bàn luận và đề cập đến ngôn ngữ và chữ việt mà thôi, không như mấy bài đăng khác, có khi đă lạc đề c̣n bị chỉ trích và thậm tệ chửi bới nữa.
C̣n bài viết của bác đâu đến nổi như các bài khác mà cháu vừa nêu lên. Vậy bác cũng không nên than phiền làm ǵ, ngược lại cháu thấy lại có phần phong phú cho bài viết của bác nữa bác ơi.
Được như thế, bài viết của bác đến ngày hôm nay mới c̣n nhiều bạn vào đọc và góp ư thêm.
Vài lời nhận xét của cháu gửi đến bác, có ǵ không phải, bác cứ thẳng thắn góp và xây dựng cho cháu biết,và cháu đă nói sai những ǵ, để cháu biết mà sửa đổi.
Kính
ACT
|
|
|
|
ladieubongg
member
REF: 177086
06/10/2007
|
Đừng có lo qúa ACT ui!
Năy giờ bác Ot. cũng...lạc đề đó! hic hic!
|
|
|
|
ototot
member
REF: 177090
06/10/2007
|
Gởi ACT:
Tôi không thấy có ǵ là "trầm trọng" cả!
ACT thấy không, bất cứ ai viết ǵ, mà tôi thấy góp ư được, tôi cũng góp ư mà. Ví dụ như bài cuả ACT sưu tầm về ông Cao Xuân Hạo, tôi cũng góp ư đấy thôi!
Thân ái,
|
|
|
|
nvdtdnguyen
member
REF: 177092
06/10/2007
|
Kính thưa quí vị, từ cái ngày mà OT post bài này lên th́ tôi không vào xem lư do là v́ tôi suy nghĩ là: "Ai mà vào xem cái bài này có nghĩa là...không biết ngữ pháp Việt Nam!!" . Nhưng càng ngày số lượng góp ư của bài này càng nhiều nên tôi lại suy nghĩ nữa: "Không lẽ nhiều người không biết đến thế ư?".
Thực sự ra những điều này chỉ áp dụng cho đánh máy mà có lẽ khi học đánh máy chúng ta không được hướng dẫn cặn kẽ. Quy luật chung về các dấu chấm, phẩy, hai chấm,etc... là:
Trước các dấu ",.;:" là khi gơ th́ phải cách một cái trước cái chữ trước đó.
Ví dụ(xin được ví dụ bằng đoạn văn sau):
Nghệ thuật của Campuchia thể hiện ảnh hưởng từ Ấn Độ giáo và Phật giáo. Hai tôn giáo này đều được tôn trọng như nhau ở Cam uchia. Angkor Thom (dịch là "Thành Angkor") được vua Jayavarman VII xây dựng vào thế kỷ 13. Thành phố này ở gần Angkor Wat (dịch là "Đền Angkor"), nhưng trung tâm của nó là ngôi chùa Phật giáo Baphnon. Một lần nữa, hoàng đế lại được sùng kính như thần linh. Nơi đây cũng có tháp cao, hành lang h́nh chữ nhật; tại trung ương có một thành đàn nổi bật lên. Những phù điêu chạm cạn, đă khắc hoạ một cách sinh động nhà thống trị ngồi trên lưng voi một cách uy nghiêm, chung quanh có rất nhiều người. Ngoài ra c̣n thấy được các cô gái nhảy múa. Tại đây, thờ vị Nhiêu Vương Phật đă nhật Niết Bàn. Trên mỗi đỉnh tháp cao tại Angkor Thom, đều có chạm khắc bốn khuôn mặt tươi cười, rất to lớn tượng trưng cho sự phù hộ và may mắn."
|
|
|
|
anhcongtam
member
REF: 177095
06/10/2007
|
ACT vừa mới nhận được bài góp ư của DCT, nói về chấm, phẩy trong bài đăng của Bá OTTO, v́ lư do DCT không thể trực tiếp góp ư vào NCD, cho nên Act xin kopie để post vào bài của Bác.
-Nguyên văn bài của DCT như sau.
Hôm nay DCT ghé qua đây và thấy chủ đề này của bác Ototot. Hơi dài để đọc tất cả nhưng cuối cùng đă đọc xong và bây giờ xin có vài ư kiến:
- Từ trước đến giờ, DCT vẫn tôn trọng bác Ototot, nhưng tôn trọng không có nghĩa là bác Ototot hoàn toàn đúng và nhất nhất đều phải nghe theo.
- Trong trường hợp dùng "dấu phẩy" - DCT nghĩ Cừu Đen đă dùng đúng, bác Ototot và huynh HDS sai rồi.
Theo như câu này mà bác Ototot cho là đúng th́ khộng biết Tiếng Việt rồi sẽ đi về đâu:
Tôi thường thêm chanh, ớt, tương, và tiêu vào bát phở của tôi.
DCT không cần biết tiếng nước ngoài chấm phết câu như thế nào nhưng tuyệt đối không thể dùng ngữ pháp của nước ngoài gán ghép cho ngữ pháp của tiếng mẹ đẻ.
Dù là liệt kê hàng trăm món th́ ở món cuối cùng, trước chữ "và" không được thêm dấu phẩy:
Tôi thường thêm chanh, ớt, tương và tiêu vào bát phở cuả tôi.
-Tương tự:
Mẹ tôi đi chợ mua rau, trứng, củ năng, củ đậu, và mấy cái khăn để chùi bàn.
Trong câu của huynh ĐT cũng vậy, không thể tuỳ tiện bỏ "dấu phẩy" trước chữ "và".
Khi đọc một câu cần phải nắm nghĩa của cả câu chứ không thể nói là nếu không thêm "và" vào th́ "củ đậu biết chùi bàn".
Ông bà ḿnh có được học ngữ pháp đâu, nhưng xem lại các câu tṛ chuyện của người xưa vẫn thấy độc đáo, bây giờ học nhiều lại được chu du khắp thiên hạ nên mỗi người dùng tiếng Việt một kiểu và thích ứng dụng như tiếng nước ngoài, cứ nhất nhất câu phải có đủ chủ ngữ, vị ngữ để thành "mẫu câu" th́ không biết tiếng Việt có c̣n được "giữ ǵn" hay không.
Dưới là một bài văn trong sách giáo khoa dạy cho trẻ em theo chương tŕnh mới của Việt Nam:
Trường em
Trường học là ngôi nhà thứ hai của em. Ở trường có cô giáo hiền như mẹ, có nhiều bạn bè thân thiết như anh em. Trường học dạy em thành người tốt. Trường học dạy em những điều hay. Em rất yêu mái trường của em.
Qua bài trên, trẻ sau khi học xong có thể cảm thụ được văn học không? Hay là khi hành văn sẽ viết những câu văn cứng ngắc theo khuôn có sẵn?
Tóm lại, không thể đem ngữ pháp của tiếng Việt so sánh với tiếng các nước khác!
C̣n các ư khác nữa, như dùng "i" hay "y"... (DCT cũng không hoàn toàn đồng ư)... nhưng nó không nằm trong chủ đề nên DCT dừng lại ở đây.
Một ư kiến cá nhân hầu muốn giữ cho tiếng Việt trong sáng thôi, bác Oto và huynh ĐT không "phiền" DCT chứ!
À... bạn BS,
Ở http://ngonngu.net/index.php?p=92 có nhiều bài viết không đáng tin lắm, bạn vào đọc để tham khảo thôi.
|
|
|
|
ototot
member
REF: 177103
06/10/2007
|
Tôi đọc bài đăng trên cuả nvdtdnguyen, thấy có hai phần: phần trên là do bạn viết, và phần dưới (chữ nghiêng)là do bạn chép lại, mỗi phần chỉ có vài ḍng.
Rơ ràng là mấy ḍng ở phần trên cho thấy cách hành văn, cách đặt câu, cách chấm câu rất là lủng củng, cẩu thả, nếu không muốn nói là coi thường người đọc. (Cụ thể là chấm câu tuỳ tiện, dùng chữ tuỳ tiện, kể cả pha trộn tiếng nước ngoài một cách không cần thiết). Đây là trường hợp hăn hữu mà tôi miễn cưỡng phải nhận định về bài viết cuả một người khác trên diễn đàn này. Xin bạn vui ḷng tha lỗi cho tôi, khi tôi nói thật như vậy, và xin chỉ giáo nếu thấy tôi sai.
Tuơng phản với mấy ḍng này, là đoạn chữ nghiêng, th́ thấy hành văn uyên bác hẳn, nghiêm túc quá, chứng tỏ người viết đoạn này đúng là có tŕnh độ.
Câu tục ngữ "Văn là người" (Le style, c'est l'homme) áp dụng vào đây là tuyệt vời!
Thân ái,
|
|
|
|
ototot
member
REF: 177116
06/10/2007
|
Rất tiếc là tôi không được trao đổi trực tiếp với ĐCT mà phải qua trung gian cuả ACT. Nhưng không sao, v́ chắc ĐCT cũng vẫn trực tiếp đọc được bài viết cuả tôi.
Nếu các bạn trở lại đọc từ đầu, chắc chắn thấy tôi đă viết tôi không được học ngữ pháp tiếng Việt lấy một ngày, nên (nguyên văn) "tôi tuyệt đối không biết ǵ cả về ngữ pháp tiếng Việt. Thành thực mà nói, tôi xấu hổ về điều đó!"
Rồi trong một bài kế tiếp, tôi cũng viết (nguyên văn)"Tôi làm việc lâu năm trong ngành xuất bản tiếng nước ngoài, th́ quen với lối chấm câu cuả tiếng Anh, tiếng Pháp, nhưng không biết rơ tiếng Việt ḿnh có những đ̣i hỏi như vậy không", và "ai biết về luật chấm câu cuả tiếng Việt, xin chỉ giáo.
Tôi thiết tưởng như vậy, đă quá rơ ràng là tôi tự biết cái giới hạn cuả tôi, và không lộng ngôn, không kiêu căng, không áp đặt ư kiến cuả ḿnh lên người khác.
Sở dĩ có tranh luận là do tôi nghĩ: Văn viết chẳng qua chỉ là để thể hiện văn nói. Vậy nói thế nào, th́ viết ra thế nấy. Nói mà ngừng, th́ viết phải để dấu. Khi kể ra, liệt kê ra, sau mỗi thành tố, phải ngưng một chút, cho hợp với dấu phẩy. Liên từ "và" chỉ để báo hiệu thành tố cuối cùng, và thành tố cuối cùng đó cũng vẫn phải có dấu phẩy để ngăn cách.
Do đó, tôi đưa ví dụ, phải viết thế này mới đúng:
"Tôi thường thêm chanh, ớt, tương, và tiêu vào bát phở của tôi."
Câu này kể ra 4 thành tố là: - chanh
- ớt
- tương
- tiêu
Khi ta đọc, sau chữ "chanh" phải ngừng, sau "ớt" cũng ngừng, sau "tương" ngừng. Như vậy mỗi lần ngừng là tương ứng với một dấu phẩy!
Với những bạn biết tiếng Anh, tôi xin phép dịch câu này như sau, và tôi tin tưởng nó đúng hoàn toàn với ngữ pháp tiếng Anh:
"I usually add lemon juice, chili, bean paste, and black pepper to my bowl of beef soup."
Một lần nưă, thưa ĐCT và các bạn, tôi không vô lư đến mức độ lấy ngữ pháp tiếng Anh ra áp dụng cho ngữ pháp tiếng Việt, và nhất là tôi không quá khích đến mức độ "lấy châu Âu làm chuẩn mực" ("eurocentrism") cho cả thế giới, trong đó có Việt Nam, nhưng thực tế là trong nhiều thế hệ gần đây cuả con dân Việt, ta đang học cuả châu Âu nhiều hơn là cuả châu Á hay châu Phi. Và chiều hướng tương lai trong năm ba chục năm, hay hơn nưă, cũng sẽ vẫn như thế, nghiă là vẫn hướng về châu Âu để học hỏi.
Thân ái,
|
|
|
|
guest
guest
REF: 177164
06/10/2007
|
Tôi thấy vấn đề dấu phẩy đă ngă ngũ rồi với góp ư của blacksheep và của tôi cũng đă rơ. Ư kiến của DCT chỉ là củng cố thêm mà thôi.
Nhân đây xin nói với ACT tôi thấy mấy chữ "dấu", "giấu"; "dùm", "giùm" đâu có ǵ khó phân biệt đâu.
DẤU = dấu vết; ; dấu tích_
DẤU c̣n có nghĩa là con dấu ( như đóng dấu hay đóng con dấu) bấy giờ gọi là đóng mộc (v́ con dấu thường làm bằng gỗ; cái từ đóng mộc có từ sau 1975).
Giấu = giấu diếm, che đậy, không cho thấy, không cho biết
Dùm = (không có nghĩa ǵ cả)
Giùm = Hộ, giúp,thay thế. Thí dụ như làm giùm,làm hộ ai việc ǵ. Tôi đang bận anh trả lời giùm tôi nhé.
|
|
|
|
guest
guest
REF: 177167
06/10/2007
|
C̣n YÊU DẤU là một từ kép không liên quan đén ở đây.
Mẹ yêu dấu của con (dấu này đóng vai tṛ từ láy mà thôi).
Tôi hoàn toàn đồng ư vói OT là nói cơm ráng, cá rán chỉ là tiêng phương ngữ (tiếng địa phưong, ở đây là Hà Nội).
Chính thống phải là cơm chiên, cá chiên.
Tôi đố bạn nào ở VN mà t́m được cái menu ghi món cơm chiên Dương Châu là cơm ráng Dương Châu. Ghi như vậy thực khách họ cười cho chết.
Thân ái.
|
|
|
|
guest
guest
REF: 177170
06/10/2007
|
Cuối cùng tôi thấy vai tṛ của một nhà chuyên môn là rất cần thiết khi bàn về các vấn đề chuyên môn. Một vấn đề chuyên môn như thế này mà chúng ta những kẻ amateur bàn luận th́ dứt khoát chằng bao giờ đi đến đâu cả. Chẳng ai thấy ai đúng nhất mà chỉ dừa vào kinh nghiệm và kiến thức của ḿnh trong khi đó chuyên môn lại không có.
I need an language expert. OK?
|
|
|
|
DCT
guest
REF: 177186
06/11/2007
|
Trong bài viết, có vẻ như blacksheep bị đuối lư trước Ototot nên DCT viết bài đó để làm rơ vấn đề hơn thôi. Nếu không biết tiếng Việt th́ không đáng trách nhưng đưa một vấn đề của Tiếng Việt ra bàn mà không nắm vững th́ càng làm cho tiếng Việt thêm rắc rối hơn thôi.
Tiếng Việt c̣n hay "Tây hóa" dần là do mỗi cá nhân người Việt có ư thức giữ ǵn hay không... học dấu câu tiếng Việt không khó, cái khó là hiện nay càng ngày càng có nhiều người thích "chế" ra những cách viết mới lạ.
Cám ơn bác Ototot đă đưa ra một vấn đề về tiếng Việt để vài thành viên bàn luận!
|
|
|
|
nvdtdnguyen
member
REF: 177209
06/11/2007
|
Xin lỗi!
OT nói cái phần trên tôi viết rất lủng củng, cẩu thả có thể nói là nếu tôi là người đọc tôi cũng... không hiểu ǵ cả!! V́ tôi không biết phải nói làm sao để diễn đạt cái suy nghĩ của tôi! Đơn giản là thế.
C̣n phần dưới là do tôi đánh máy lên(có được bổ sung một tí để nó khoa học hơn) để chủ yếu là diễn đạt những ư ở trên nên không có ǵ nói!
Thành thật xin lỗi!
|
|
|
|
guest
REF: 177831
06/12/2007
|
Tôi xin hỏi các bạn, các bạn có bao giờ nghe noi "cơm gà đi bộ" chưa ?
Toi mới biết qua trong menu cùa 1 nhà hàng.
|
|
|
|
nhonguoixua07
member
REF: 184366
07/05/2007
|
TÔI VỪA ĐỌC ĐƯỢC.TÔI NGHĨ RẤT HAY,VÀ HỮU ÍCH.TÔI XIN CÁM ƠN,VÀ XIN HỌC HỎI TỪ CÁC BẬC ĐÀN ANH VÀ BÈ BẠN.
|
|
Page
1
2
3
4
Xem tat ca
- Xem Tung trang
|
|
|
|
Kí hiệu:
:
trang cá nhân :chủ
để đă đăng
:
gởi thư
:
thay đổi bài
:ư kiến |
|
|
|
|
|
